RALSTONIA SOLANACEARUM I DALJE PRETNJA PROIZVODNJI KROMPIRA U SRBIJI

Abstract

Bakterija Ralstonia solanacearum, prouzrokovač bakteriozne uvelosti i mrke truleži krtola krompira, obzirom na veliki ekonomski značaj i štete koje izaziva ima karantinski status u Evropi (EU_2019_2072_AnnexII). U Srbiji je prvi put detektovana 2010. godine, nakon čega se i dalje javlja u pojedinim usevima krompira i pored sprovođenja mera eradikacije. Prema literaturnim podacima, populacija R. solanacearum identifikovana u Srbiji genetički je homogena i identična sa sojevima prisutnim na teritoriji Evrope. Cilj ovog rada je bio da se tokom 2021. godine izvrši monitoring krtola krompira na prisustvo mrke truleži i da se izvrši identifikacija prouzrokovača bolesti na području Bačke (Vojvodina), gde su uglavnom i potvrđivani pozitivni nalazi bakterije R. solanacearum u poslednjoj deceniji. Simptomi mrke truleži krtola su utvrđeni kod sorti krompira Pirol i VR808 gajenih na lokalitetima Gradina i Lugovo, redom. Izolacija je vršena na SMSA podlogu na kojoj su nakon 5 dana inkubacije dominirale fluidne kolonije nepravilnog oblika, veličine 2-3 mm, sa crveno obojenim centrom i providno-beličastim oreolom oko centra. Jedanaest odabranih izolata je preliminarno identifikovano kao R. solanacearum primenom metode lančane reakcije polimeraze (PCR) nakon amplifikacije regiona veličine 553 bp korišćenjem para prajmera PS 1/PS-2 i 288 bp sa parom prajmera OLI-1/Y-2 specifičnih za R. solanacearum. Primenom specifičnog para prajmera Rs-F/R utvrđeno je da svi izolati pripadaju biovaru 2 R. solanacearum. Kao kontrola korišćen je referentni soj R. solanacearum PD2762. Identifikacija izolata je dalje potvrđena imunofluorescentnim testom (IF), kojim je dokazano prisustvo fluorecscentnih bakterijskih ćelija. Patogenost je potvrđena infiltracijom bakterijske suspenzije (107-8 ćel mL-1) u stablo mladih biljaka paradajza (Moneymaker) i krompira (Pirol i VR808). Simptomi na paradajzu su se javili u vidu blage uvelosti sa lezijama na mestu inokulacije posle 4 dana, a potpuno sušenje je nastupilo 7 dana posle inokulacije. Na inokulisanim biljkama krompira prvi simptomi u formi blagog venjenja sa lezijama na mestu uboda su se pojavili nakon 6-7 dana. Potpuno propadanje biljaka krompira beleženo je 15 dana nakon inokulacije. Najnovija istraživanja prikazana u ovom radu ukazuju da je bakterija R. solanacearum i dalje prisutan patogen krompira u Vojvodini. Detaljna epiodemiološka studija je neophodna kako bi se utvrdio potencijalni izvor inokuluma ove bakterije.