Upotreba podataka dobijenih naučnom metodom markiranja ptica u valorizaciji prirodnih celina i očuvanju ornitofaune na primeru akumulacionog jezera Gruža

Abstract

Prstenovanje ptica kao naučni metod u upotrebi je od 1889. zahvaljujući dancu Hansu Mortensenu koji je prvi markirao čvorka metalnim prstenom sa ugraviranim brojem. Ovaj metod je zasnovan na pojedinačnom obeležavanju ptica, pri čemu nam svaki podatak o ponovnom nalazu ptice mnogo govori o njenom životu. Markiranje ptica je jedna od najefikasnijih metoda za proučavanje migracije, biologije, ekologije, ponašanja, produktivnosti gnežđenja i populacione demografije ptica. Praćenje migracije ptica omogućuje nam da definišemo njihove migratorne putanje i oblasti na kojima se gnezde i zaustavljaju radi odmora ili zimovanja. Na taj način smo u mogućnosti da obezbedimo informacije koje su od izuzetne važnosti za planiranje celovitog sistema zaštićenih područja važnih za ptice kako na nacionalnom tako i međunarodnom nivou. Tokom višegodišnjih istraživanja i prstenovanja ptica na akumulacionom jezeru Gruža, kao najvećoj vodenoj površini centralne Srbije koja se koristi za različite namene (etno-turizam, vodoprivreda, sport, rekreacija, poljoprivreda i šumarstvo) dobijeni su rezultati o bogatstvu i značaju ornitofaune ovog područja. Zahvaljujući ovim istraživanjima zabeleženo je prisustvo više od 200 vrsta ptica, usled čega se ukazala potreba da se ovo područje stavi pod zaštitu kao značajni migratorni koridor i zimsko okupljalište za ptice. Akumulaciono jezero Gruža je 2009. proglašeno za međunarodno područje značajno za ptice – IBA (Important Bird Area).