Ispitivanje orijentacije strukturnih polimera ćelijskog zida kod tvrdog i mekog drveta

Abstract

Ćelijski zid vlakana drveta može se smatrati kao nano-kompozit, u kojem su celuloza, lignin i hemiceluloze kompleksno povezani. Organizacija i svojstva polimera drveta u velikoj meri određuju svojstva vlakana i drveta, pa je i razumevanje interakcija između ovih polimera ključ za genetski razvoj poboljšanog drveta i kvaliteta vlakana.1 Polarizovana FTIR mikro-spektroskopija se pokazala kao korisno sredstvo u proceni anizotropije, odnosno orijentacija polimera ćelijskog zida u strukturi vlakna.2 Orijentacija celuloze, glukomanana, ksilana i lignina, kao suštinskih komponenti drveta, tako može biti analizirana u odnosu na osu vlakana. Ispitivane su strukturne razlike između tvrdog i mekog drveta na primeru grana javora (Acer platanoides L.) i Pančićeve omorike (Picea omorika (Pančić) Purkyně). Pokazano je da su hemiceluloze orijentisane paralelno u odnosu na vlakna celuloze, tj u odnosu na osu ćelijskog zida. Takođe, kao važan rezultat je dobijeno da je lignin i kod javora i kod Pančićeve omorike paralelno orijentisan u odnosu na osu, kao i na celulozu. I pored različitih prekursora lignina i različitih hemiceluloza kod ove dve vrste drveta lignin ima sličnu orijentaciju.