TY  - JOUR
AU  - Aborgiba, Mustafa
AU  - Kostić-Vuković, Jovana
AU  - Kolarević, Stoimir
AU  - Kracun-Kolarević, Margareta
AU  - Elbahi, Samia
AU  - Knezevic-Vukcević, Jelena
AU  - Lenhardt, Mirjana
AU  - Paunović, Momir
AU  - Gačić, Zoran
AU  - Vukovic-Gacic, Branka
PY  - 2016
UR  - http://rimsi.imsi.bg.ac.rs/handle/123456789/936
AB  - Extreme hydrological events, such as water scarcity and flooding, can modify the effect of other stressors present in aquatic environment, which could result in the significant changes in the ecosystem functioning. Presence and interaction of various stressors (genotoxic pollutants) in the environment can influence the integrity of DNA molecules in aquatic organisms which can be negatively reflected on the individual, population and community levels. Therefore, in this study we have investigated the impact of flooding, in terms of genotoxicity, on organisms belonging to different trophic levels. The study was carried out on the site situated in the lower stretch of the Sava River which faced devastating effects of severe flooding in May 2014. The flooding occurred during our field experiment and this event provided a unique opportunity to assess its influence to the environment. The in situ effects of this specific situation were monitored by measuring physical, chemical and microbiological parameters of water, and by comparing the level of DNA damage in coelomocytes and haemocytes of freshwater worms Branchiura sowerbyi, haemocytes of freshwater mussels Unto tumidus and blood cells of freshwater fish Abramis bjoerkna/Abramis sapa, by means of the comet assay. Our study indicated that the flooding had a significant impact on water quality by decreasing the amount and discharge rate of urban wastewaters but simultaneously introducing contaminants from the nearby fly ash disposal field into river by runoff, which had diverse effects on the level of DNA damage in the studied organisms. This indicates that the assessment of genotoxic pollution in situ is strongly affected by the choice of the bioindicator organism.
PB  - Elsevier, Amsterdam
T2  - Science of the Total Environment
T1  - Flooding modifies the genotoxic effects of pollution on a worm, a mussel and two fish species from the Sava River
EP  - 367
SP  - 358
VL  - 540
DO  - 10.1016/j.scitotenv.2015.03.120
ER  - 

@article{
author = "Aborgiba, Mustafa and Kostić-Vuković, Jovana and Kolarević, Stoimir and Kracun-Kolarević, Margareta and Elbahi, Samia and Knezevic-Vukcević, Jelena and Lenhardt, Mirjana and Paunović, Momir and Gačić, Zoran and Vukovic-Gacic, Branka",
year = "2016",
abstract = "Extreme hydrological events, such as water scarcity and flooding, can modify the effect of other stressors present in aquatic environment, which could result in the significant changes in the ecosystem functioning. Presence and interaction of various stressors (genotoxic pollutants) in the environment can influence the integrity of DNA molecules in aquatic organisms which can be negatively reflected on the individual, population and community levels. Therefore, in this study we have investigated the impact of flooding, in terms of genotoxicity, on organisms belonging to different trophic levels. The study was carried out on the site situated in the lower stretch of the Sava River which faced devastating effects of severe flooding in May 2014. The flooding occurred during our field experiment and this event provided a unique opportunity to assess its influence to the environment. The in situ effects of this specific situation were monitored by measuring physical, chemical and microbiological parameters of water, and by comparing the level of DNA damage in coelomocytes and haemocytes of freshwater worms Branchiura sowerbyi, haemocytes of freshwater mussels Unto tumidus and blood cells of freshwater fish Abramis bjoerkna/Abramis sapa, by means of the comet assay. Our study indicated that the flooding had a significant impact on water quality by decreasing the amount and discharge rate of urban wastewaters but simultaneously introducing contaminants from the nearby fly ash disposal field into river by runoff, which had diverse effects on the level of DNA damage in the studied organisms. This indicates that the assessment of genotoxic pollution in situ is strongly affected by the choice of the bioindicator organism.",
publisher = "Elsevier, Amsterdam",
journal = "Science of the Total Environment",
title = "Flooding modifies the genotoxic effects of pollution on a worm, a mussel and two fish species from the Sava River",
pages = "367-358",
volume = "540",
doi = "10.1016/j.scitotenv.2015.03.120"
}

Aborgiba, M., Kostić-Vuković, J., Kolarević, S., Kracun-Kolarević, M., Elbahi, S., Knezevic-Vukcević, J., Lenhardt, M., Paunović, M., Gačić, Z.,& Vukovic-Gacic, B.. (2016). Flooding modifies the genotoxic effects of pollution on a worm, a mussel and two fish species from the Sava River. in Science of the Total Environment
Elsevier, Amsterdam., 540, 358-367.
https://doi.org/10.1016/j.scitotenv.2015.03.120

Aborgiba M, Kostić-Vuković J, Kolarević S, Kracun-Kolarević M, Elbahi S, Knezevic-Vukcević J, Lenhardt M, Paunović M, Gačić Z, Vukovic-Gacic B. Flooding modifies the genotoxic effects of pollution on a worm, a mussel and two fish species from the Sava River. in Science of the Total Environment. 2016;540:358-367.
doi:10.1016/j.scitotenv.2015.03.120 .

Aborgiba, Mustafa, Kostić-Vuković, Jovana, Kolarević, Stoimir, Kracun-Kolarević, Margareta, Elbahi, Samia, Knezevic-Vukcević, Jelena, Lenhardt, Mirjana, Paunović, Momir, Gačić, Zoran, Vukovic-Gacic, Branka, "Flooding modifies the genotoxic effects of pollution on a worm, a mussel and two fish species from the Sava River" in Science of the Total Environment, 540 (2016):358-367,
https://doi.org/10.1016/j.scitotenv.2015.03.120 . .

TY  - CONF
AU  - Kostić-Vuković, Jovana
AU  - Kolarević, Stoimir
AU  - Kračun-Kolarević, Margareta
AU  - Aborgiba, Mustafa
AU  - Elbahi, Samia
AU  - Knežević-Vukčević, Jelena
AU  - Lenhardt, Mirjana
AU  - Gacic, Zoran
AU  - Vuković-Gačić, Branka
PY  - 2014
UR  - http://rimsi.imsi.bg.ac.rs/handle/123456789/1732
AB  - Uvod
Akvatični ekosistemi obično su izloženi mešavini toksičnih supstanci. Farmaceutski proizvodi su predominantno sintetička jedinjenja i zahtevaju hemijsku stabilnost, kako bi delovali u neizmenjenoj formi. Usled visoke stabilnosti i otpornosti na degradaciju, većina ovih jedinjenja prolazi gotovo neizmenjena kroz tretman otpadnih voda i dugo se zadržava u prirodi. Akutna i hronična toksičnost takvih jedinjenja i njihov uticaj na genetički materijal vodenih organizama mogu dati podatke neophodne za naučno zasnovanu procenu rizika. Genotoksikologija proučava efekte zagađenja na jedinkama i populacijama, a niz bioloških posledica oštećenja na molekulu DNK može se manifestovati na nivou ćelija, organa i čitavog organizma, a i na nivou zajednica i populacija. Ribe predstavljaju najviši trofički stupanj u vodnim ekosistemima, a takođe se koriste u ljudskoj ishrani. U ispitivanjima genotoksičnosti različitih vodenih ekosistema ovi organizmi se široko koriste jer efikasno metabolišu i akumuliraju različite agense (potencijalne zagađivače) što se može ispoljiti na fiziološkom, histološkom i molekularnom nivou.
Materijal i metode
Komet test, test elektroforeze pojedinačnih ćelija (SCGE), je osetljiva i brza metoda za detekciju oštećenja DNK u pojedinačnim ćelijama. Zasnovana je na migraciji denaturisane DNK, tokom
elektroforeze, pri čemu oštećena jedra izgledaju kao komete. Izvođenje komet testa zasniva se na koracima lize, denaturacije, elektroforeze i neutralizacije. Rastvor za liziranje omogućava razaranje ćelijskih membrana i oslobađanje sadržaja; denaturacija omogućava rasplitanje dvolančane DNK, a u toku elektroforeze negativno naelektrisani DNK fragmenti kreću se ka pozitivnoj elektrodi, a ćelije se pod mikroskopom uočavaju kao komete - jedro (glava komete) i DNK fragmenti (rep komete). Posmatranje kometa vrši se pomoću fluorescentnog mikroskopa, a merenje kometa paketom Comet IV softver (Perceptive Instruments, UK). Procenat DNK u repu komete direktno korelira sa nivoom oštećenja, odnosno količinom jednolančanih i dvolančanih prekida u DNK molekulu. Kod riba se oštećenje molekula DNK može pratiti na ćelijama različitih tkiva, uključujući ćelije krvi, jetre i škrga. Ćelije ova tri tkiva imaju različite uloge u organizmu, pa se može očekivati različit odgovor na prisustvo genotoksičnih materija u životnoj sredini. Paralelno sa praćenjem nivoa oštećenja molekula DNK, neophodna je i procena kvaliteta voda na osnovu fizičko-hemijskih
parametara i mikrobiološkog kvaliteta (sanitarni i ekološki aspekt).
Rezultati
U našim prethodnim istraživanjima na školjkama iz familije Unionidae i ribama iz familija Cyprinidae i Salmonidae, za više rečnih tokova u Srbiji, korišćenjem komet testa, pokazan je genotoksični potencijal (Kolarević i sar., 2013; Vuković-Gačić i sar., 2013; Sunjog i
sar., 2014). Takođe, pokazana je direktna veza između zagađenja vodene sredine i nivoa oštećenja DNK molekula.
Zaključak
Na osnovu naših rezultata može se zaključiti da su školjke i ribe pogodni model organizmi za biomonitoring vodenih sredina i da se komet testom može detektovati genotoksični potencijal različitih polutanata.
PB  - Fakultet veterinarske medicine Univerziteta u Beogradu
C3  - Šesnaesto regionalno savetovanje iz kliničke patologije i terapije životinja, Clinica Veterinaria 2014
T1  - Procena genotoksičnog potencijala rečne vode primenom komet testa na različitim vrstama riba
EP  - 166
SP  - 164
UR  - https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rimsi_1732
ER  - 

@conference{
author = "Kostić-Vuković, Jovana and Kolarević, Stoimir and Kračun-Kolarević, Margareta and Aborgiba, Mustafa and Elbahi, Samia and Knežević-Vukčević, Jelena and Lenhardt, Mirjana and Gacic, Zoran and Vuković-Gačić, Branka",
year = "2014",
abstract = "Uvod
Akvatični ekosistemi obično su izloženi mešavini toksičnih supstanci. Farmaceutski proizvodi su predominantno sintetička jedinjenja i zahtevaju hemijsku stabilnost, kako bi delovali u neizmenjenoj formi. Usled visoke stabilnosti i otpornosti na degradaciju, većina ovih jedinjenja prolazi gotovo neizmenjena kroz tretman otpadnih voda i dugo se zadržava u prirodi. Akutna i hronična toksičnost takvih jedinjenja i njihov uticaj na genetički materijal vodenih organizama mogu dati podatke neophodne za naučno zasnovanu procenu rizika. Genotoksikologija proučava efekte zagađenja na jedinkama i populacijama, a niz bioloških posledica oštećenja na molekulu DNK može se manifestovati na nivou ćelija, organa i čitavog organizma, a i na nivou zajednica i populacija. Ribe predstavljaju najviši trofički stupanj u vodnim ekosistemima, a takođe se koriste u ljudskoj ishrani. U ispitivanjima genotoksičnosti različitih vodenih ekosistema ovi organizmi se široko koriste jer efikasno metabolišu i akumuliraju različite agense (potencijalne zagađivače) što se može ispoljiti na fiziološkom, histološkom i molekularnom nivou.
Materijal i metode
Komet test, test elektroforeze pojedinačnih ćelija (SCGE), je osetljiva i brza metoda za detekciju oštećenja DNK u pojedinačnim ćelijama. Zasnovana je na migraciji denaturisane DNK, tokom
elektroforeze, pri čemu oštećena jedra izgledaju kao komete. Izvođenje komet testa zasniva se na koracima lize, denaturacije, elektroforeze i neutralizacije. Rastvor za liziranje omogućava razaranje ćelijskih membrana i oslobađanje sadržaja; denaturacija omogućava rasplitanje dvolančane DNK, a u toku elektroforeze negativno naelektrisani DNK fragmenti kreću se ka pozitivnoj elektrodi, a ćelije se pod mikroskopom uočavaju kao komete - jedro (glava komete) i DNK fragmenti (rep komete). Posmatranje kometa vrši se pomoću fluorescentnog mikroskopa, a merenje kometa paketom Comet IV softver (Perceptive Instruments, UK). Procenat DNK u repu komete direktno korelira sa nivoom oštećenja, odnosno količinom jednolančanih i dvolančanih prekida u DNK molekulu. Kod riba se oštećenje molekula DNK može pratiti na ćelijama različitih tkiva, uključujući ćelije krvi, jetre i škrga. Ćelije ova tri tkiva imaju različite uloge u organizmu, pa se može očekivati različit odgovor na prisustvo genotoksičnih materija u životnoj sredini. Paralelno sa praćenjem nivoa oštećenja molekula DNK, neophodna je i procena kvaliteta voda na osnovu fizičko-hemijskih
parametara i mikrobiološkog kvaliteta (sanitarni i ekološki aspekt).
Rezultati
U našim prethodnim istraživanjima na školjkama iz familije Unionidae i ribama iz familija Cyprinidae i Salmonidae, za više rečnih tokova u Srbiji, korišćenjem komet testa, pokazan je genotoksični potencijal (Kolarević i sar., 2013; Vuković-Gačić i sar., 2013; Sunjog i
sar., 2014). Takođe, pokazana je direktna veza između zagađenja vodene sredine i nivoa oštećenja DNK molekula.
Zaključak
Na osnovu naših rezultata može se zaključiti da su školjke i ribe pogodni model organizmi za biomonitoring vodenih sredina i da se komet testom može detektovati genotoksični potencijal različitih polutanata.",
publisher = "Fakultet veterinarske medicine Univerziteta u Beogradu",
journal = "Šesnaesto regionalno savetovanje iz kliničke patologije i terapije životinja, Clinica Veterinaria 2014",
title = "Procena genotoksičnog potencijala rečne vode primenom komet testa na različitim vrstama riba",
pages = "166-164",
url = "https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rimsi_1732"
}

Kostić-Vuković, J., Kolarević, S., Kračun-Kolarević, M., Aborgiba, M., Elbahi, S., Knežević-Vukčević, J., Lenhardt, M., Gacic, Z.,& Vuković-Gačić, B.. (2014). Procena genotoksičnog potencijala rečne vode primenom komet testa na različitim vrstama riba. in Šesnaesto regionalno savetovanje iz kliničke patologije i terapije životinja, Clinica Veterinaria 2014
Fakultet veterinarske medicine Univerziteta u Beogradu., 164-166.
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rimsi_1732

Kostić-Vuković J, Kolarević S, Kračun-Kolarević M, Aborgiba M, Elbahi S, Knežević-Vukčević J, Lenhardt M, Gacic Z, Vuković-Gačić B. Procena genotoksičnog potencijala rečne vode primenom komet testa na različitim vrstama riba. in Šesnaesto regionalno savetovanje iz kliničke patologije i terapije životinja, Clinica Veterinaria 2014. 2014;:164-166.
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rimsi_1732 .

Kostić-Vuković, Jovana, Kolarević, Stoimir, Kračun-Kolarević, Margareta, Aborgiba, Mustafa, Elbahi, Samia, Knežević-Vukčević, Jelena, Lenhardt, Mirjana, Gacic, Zoran, Vuković-Gačić, Branka, "Procena genotoksičnog potencijala rečne vode primenom komet testa na različitim vrstama riba" in Šesnaesto regionalno savetovanje iz kliničke patologije i terapije životinja, Clinica Veterinaria 2014 (2014):164-166,
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rimsi_1732 .