TY  - CONF
AU  - Popović Milovanović, Tatjana
AU  - Iličić, Renata
AU  - Zečević, Katarina
AU  - Trkulja, Nenad
AU  - Marković, Sanja
AU  - Jelušić, Aleksandra
AU  - Milovanović, Predrag
PY  - 2022
UR  - http://rimsi.imsi.bg.ac.rs/handle/123456789/1948
AB  - Fitopatogena bakterija Acidovorax citrulli, prouzrokovač bakteriozne mrljavosti 
plodova lubenice prvi put je detektovana u Srbiji 2014. godine u Bačkoj i Sremu. Zbog 
ekonomskog značaja u regionu Evropske unije je svrstana na A1 listu karantinskih 
organizama (Evropska i mediteranska organizacija za zaštitu bilja), a u Srbiji na Listu IA deo I 
(Službeni glasnik 57/15). Distribucija zaraženog semena predstavlja najvažniji izvor 
inokuluma A. citrulli, pa se kontrola patogena prvenstveno bazira na testiranje zdravstvenog 
stanja semena. Osim ove mere preporučuje se i uklanjanje potencijalnih domaćina ove 
bakterije u polju (samoniklih i korovskih vrsta Cucurbitacae), uvođenje plodoreda, kao i 
hemijska zaštita fungicidima na bazi bakra. Međutim, iako se u Srbiji redovno sprovode mere 
eradikacije na lokalitetima gde je utvrđeno prisustvo A. citrulli, kao i redovna kontrola semena 
iz uvoza i program mera za zaštitu zdravlja bilja, simptomi bolesti se u pojedinim lokalitetima 
i dalje javljaju. Stoga, cilj ovog rada je praćenje, izolacija i identifikacija A. citrulli na plodovima 
lubenice sa simptomima bakteriozne mrljavosti u dvogodišnjem periodu (2021-2022. 
godina). 
Tokom 2021. na lokalitetu Ašanja i 2022. godine na lokalitetu Hrtkovci beleženi su 
simptomi bakteriozne mrljavosti lubenice. Izolacija prouzrokovača je vršena na hranljivu 
podlogu obogaćenu 5% saharozom. Brojne bakterijske kolonije, među kojima su dominirale 
sitne, beličaste, okrugle, sjajne i ispupčene kolonije formirale su se nakon tri dana inkubacije. 
Za rad je odabrano 10 izolata po godini/lokalitetu, a kao uporedni sojevi poslužili su A. citrulli 
dobijeni 2014. (lokalitet Čelarevo) i 2018. (lokalitet Šabac). Patogenost je dokazana na 
plodovima lubenice, pojavom tamno-zelenih, vlažnih pega 3-5 dana nakon injektiranja 
bakterijske suspenzije u mezokarp. Metodom lančane reakcije polimeraze (PCR) korišćenjem 
A. citrulli specifičnog para prajmera BX-L1/BX-S-R2 amplifikovani su fragmenti veličine 279 
bp kod svih ispitivanih i uporenih izolata. Na osnovu profila generisanih umnožavanjem 
ponavljajućih sekvenci DNK (rep-PCR) prajmerom za (GTG)5-PCR i nasumičnom 
amplifikacijom polimorfne DNK (RAPD-PCR) prajmerom za M13-PCR, dokazana je genetička 
heterogenost, odnosno izdvajanje izolata dobijenih takom 2021. (I grupa) i 2022. (II grupa) 
godine u dve grupe, dok su uporedni izolati iz 2014. i 2018. god. svrstani u grupu III. Nasuprot 
tome, BOX-PCR je ukazao na homogenost izolata bez obzira na godinu izolacije. Dalja 
ispitivanja će biti usmerena na genotipizaciju sekvenci više genskih lokusa, kako bi se utvrdio 
potencijalni diverzitet novih izolata A. citrulli, i eventualno putevi introdukcije i širenja ovog 
patogena u Srbiji.
PB  - DRUŠTVO ZA ZAŠTITU BILJA SRBIJE
C3  - XVII SAVETOVANJE O ZAŠTITI BILJA  Zbornik rezimea radova
T1  - ACIDOVORAX CITRULLI – RIZIK OD DALJEG ŠIRENJA U SRBIJI
SP  - 41
UR  - https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rimsi_1948
ER  - 

@conference{
author = "Popović Milovanović, Tatjana and Iličić, Renata and Zečević, Katarina and Trkulja, Nenad and Marković, Sanja and Jelušić, Aleksandra and Milovanović, Predrag",
year = "2022",
abstract = "Fitopatogena bakterija Acidovorax citrulli, prouzrokovač bakteriozne mrljavosti 
plodova lubenice prvi put je detektovana u Srbiji 2014. godine u Bačkoj i Sremu. Zbog 
ekonomskog značaja u regionu Evropske unije je svrstana na A1 listu karantinskih 
organizama (Evropska i mediteranska organizacija za zaštitu bilja), a u Srbiji na Listu IA deo I 
(Službeni glasnik 57/15). Distribucija zaraženog semena predstavlja najvažniji izvor 
inokuluma A. citrulli, pa se kontrola patogena prvenstveno bazira na testiranje zdravstvenog 
stanja semena. Osim ove mere preporučuje se i uklanjanje potencijalnih domaćina ove 
bakterije u polju (samoniklih i korovskih vrsta Cucurbitacae), uvođenje plodoreda, kao i 
hemijska zaštita fungicidima na bazi bakra. Međutim, iako se u Srbiji redovno sprovode mere 
eradikacije na lokalitetima gde je utvrđeno prisustvo A. citrulli, kao i redovna kontrola semena 
iz uvoza i program mera za zaštitu zdravlja bilja, simptomi bolesti se u pojedinim lokalitetima 
i dalje javljaju. Stoga, cilj ovog rada je praćenje, izolacija i identifikacija A. citrulli na plodovima 
lubenice sa simptomima bakteriozne mrljavosti u dvogodišnjem periodu (2021-2022. 
godina). 
Tokom 2021. na lokalitetu Ašanja i 2022. godine na lokalitetu Hrtkovci beleženi su 
simptomi bakteriozne mrljavosti lubenice. Izolacija prouzrokovača je vršena na hranljivu 
podlogu obogaćenu 5% saharozom. Brojne bakterijske kolonije, među kojima su dominirale 
sitne, beličaste, okrugle, sjajne i ispupčene kolonije formirale su se nakon tri dana inkubacije. 
Za rad je odabrano 10 izolata po godini/lokalitetu, a kao uporedni sojevi poslužili su A. citrulli 
dobijeni 2014. (lokalitet Čelarevo) i 2018. (lokalitet Šabac). Patogenost je dokazana na 
plodovima lubenice, pojavom tamno-zelenih, vlažnih pega 3-5 dana nakon injektiranja 
bakterijske suspenzije u mezokarp. Metodom lančane reakcije polimeraze (PCR) korišćenjem 
A. citrulli specifičnog para prajmera BX-L1/BX-S-R2 amplifikovani su fragmenti veličine 279 
bp kod svih ispitivanih i uporenih izolata. Na osnovu profila generisanih umnožavanjem 
ponavljajućih sekvenci DNK (rep-PCR) prajmerom za (GTG)5-PCR i nasumičnom 
amplifikacijom polimorfne DNK (RAPD-PCR) prajmerom za M13-PCR, dokazana je genetička 
heterogenost, odnosno izdvajanje izolata dobijenih takom 2021. (I grupa) i 2022. (II grupa) 
godine u dve grupe, dok su uporedni izolati iz 2014. i 2018. god. svrstani u grupu III. Nasuprot 
tome, BOX-PCR je ukazao na homogenost izolata bez obzira na godinu izolacije. Dalja 
ispitivanja će biti usmerena na genotipizaciju sekvenci više genskih lokusa, kako bi se utvrdio 
potencijalni diverzitet novih izolata A. citrulli, i eventualno putevi introdukcije i širenja ovog 
patogena u Srbiji.",
publisher = "DRUŠTVO ZA ZAŠTITU BILJA SRBIJE",
journal = "XVII SAVETOVANJE O ZAŠTITI BILJA  Zbornik rezimea radova",
title = "ACIDOVORAX CITRULLI – RIZIK OD DALJEG ŠIRENJA U SRBIJI",
pages = "41",
url = "https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rimsi_1948"
}

Popović Milovanović, T., Iličić, R., Zečević, K., Trkulja, N., Marković, S., Jelušić, A.,& Milovanović, P.. (2022). ACIDOVORAX CITRULLI – RIZIK OD DALJEG ŠIRENJA U SRBIJI. in XVII SAVETOVANJE O ZAŠTITI BILJA  Zbornik rezimea radova
DRUŠTVO ZA ZAŠTITU BILJA SRBIJE., 41.
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rimsi_1948

Popović Milovanović T, Iličić R, Zečević K, Trkulja N, Marković S, Jelušić A, Milovanović P. ACIDOVORAX CITRULLI – RIZIK OD DALJEG ŠIRENJA U SRBIJI. in XVII SAVETOVANJE O ZAŠTITI BILJA  Zbornik rezimea radova. 2022;:41.
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rimsi_1948 .

Popović Milovanović, Tatjana, Iličić, Renata, Zečević, Katarina, Trkulja, Nenad, Marković, Sanja, Jelušić, Aleksandra, Milovanović, Predrag, "ACIDOVORAX CITRULLI – RIZIK OD DALJEG ŠIRENJA U SRBIJI" in XVII SAVETOVANJE O ZAŠTITI BILJA  Zbornik rezimea radova (2022):41,
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rimsi_1948 .